Prace siedliskowe - tereny nizinne

Najwyższa pora przejść do charakterystyki typów siedliskowych lasów wraz z porastającymi je zbiorowiskami roślinnymi.Zanim jednak to, garść przydatnych informacji z zakresu prac siedliskowych - na pierwszy ogień siedliska nizinne i jednostki wyróżniane na nich podczas prac siedliskowych.

Typy siedliskowe lasu terenów nizinnych

Zgodnie z informacjami zawartymi w II części Instrukcji Urządzania Lasów wyróżnia się na terenach nizinnych, następujące powierzchnie leśne o zbliżonych warunkach siedliskowych wynikających z żyzności i wilgotności gleb, podobieństwa cech klimatu oraz ukształtowania terenu i jego budowy geologicznej, czyli typy siedliskowe lasów:

Jedną z bardzo przydatnych wartości wspomagających określenie TSL są klasy bonitacji drzewostanu.

Klasa bonitacji drzewostanu

Bonitacja drzewostanu jest niczym innym jak zależnością wysokości gatunku danego drzewa w funkcji wieku w danym siedlisku. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że w danym wieku drzewo może mieć różną wysokość, która będzie zależała od żyzności siedliska. W dendrometrii wyrażana jest często w postaci klas, tak jak na rysunku poniżej. Przyjęte jest, że im niższa klasa, tym bardziej zasobne siedlisko drzewostanu. Poniżej krzywe bonitacyjne, wyrażone w klasach, dla sosny przy silniejszych zabiegach pielęgnacyjnych.

Odmiana typu siedliskowego lasu

Odmiany krainowe

Źródło: "Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010"

Zgodnie z obowiązującą z 'Regionalizacją przyrodniczo-leśną Polski 2010', Polska podzielona jest na 8 krain przyrodniczo-leśnych (każda dzieli się na mezoregiony). Są to: I. Kraina Bałtycka, II. Kraina Mazursko-Podlaska, III. Kraina Wielkopolsko-Pomorska, IV. Kraina Mazowiecko-Podlaska, V. Kraina Śląska, VI. Kraina Małopolska, VII. Kraina Sudecka, VIII. Kraina Karpacka.

Odmiana krainowa, to nic innego jak fakt występowania danego TSL w konkretnej krainie przyrodniczo-leśnej. Np. Bśw (bór świeży) w krainie III (Wielkopolsko-Pomorskiej) i Bśw w kranie V (Śląskiej).

Odmiana fizjograficzno-klimatyczna

Określany na terenach wyżynnych, podgórskich i górskich ze względu na położenie np. stok, ekspozycja, dolina, wierzchowina.

Wariant uwilgotnienia siedliska

Informacja określająca parametry wilgotnościowe siedlisk leśnych, zależne od rodzaju wody glebowej oraz głębokości występowania jej w glebie w okresie wiosennym i czas stagnacji w trakcie roku. Określa się 4 rodzaje wody glebowej:

• woda gruntowa (glebowo-gruntowa)
• woda opadowa, stagnująca (glebowo-opadowa)
• woda stokowa
• woda zalewowa

Szczegółowy podział, wraz z charakterystyką uwilgotnienia siedliska i jego oznaczeniem, występowaniem oglejenia, a także orientacyjny czas występowania wody gruntowej i stagnującej w glebie, znaleźć można w II części Instrukcji Urządzania Lasu - Tabela 5. Warianty uwilgotnienia siedlisk leśnych  str. 16.

Rodzaj i stan siedliska leśnego

Rodzaj siedliska leśnego

Rodzaj siedliska leśnego to nic innego jak warunki geologiczno-glebowe - podaje się nazwę typu i podtypu gleby oraz skały macierzystej. Np. bór suchy na arenosolach bielicowanych, wytworzonych z piasków eolicznych.

Stan siedliska leśnego

Stan siedliska leśnego jest informacją, dzięki której dowiadujemy się, czy siedlisko jest zgodne z jego postacią naturalną, czy doszło do jakiś zniekształceń. Oceny dokonuje się w oparciu o stan wierzchni warstw gleby, typ i podtyp próchnicy, stosunki wodne w glebie, stan drzewostanu i runa. Wyróżnia się następujące grupy:

Oznaczone literą N - siedliska w stanie naturalnym i zbliżonym do naturalnego

Oznaczone literą Z - siedliska zniekształcone lub przekształcone

Oznaczone literą D - siedliska zdegradowane