Bryzgun brzozowiec (Cimbex femoratus) - szkodnik brzozy

Bryzgun brzozowiec - imago - źródło

Bryzguny to rodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych - spokrewnione np. z pszczołą miodną. W Polsce żyje 14 różnych gatunków sklasyfikowanych do tej rodziny, w tym bryzgun wierzbowiec, bryzgun olchowiec oraz omawiany w tym poście bryzgun brzozowiec.

Bryzgun brzozowiec - oblicze prawdziwe

Bryzgun brzozowiec nie należy do mikrusów w świecie owadów. Dorosły osobnik dorasta do 2,5 cm, a rozpiętość jego skrzydeł, które ciemnieją ku zewnątrz, nawet do 5 cm. Samce tego gatunku są przeważnie czarne, czasami żółto i czarno uwłosione, zaś z kolei samice charakteryzują się odwłokiem w kolorze żółtoczerwonym bądź żółtym. Larwę bryzguna brzozowca można pomylić z gąsienicą. Różni się jednak ona budową anatomiczną, charakterystyczną dla larw. Jest ona zielona lub żółtozielona, z czarnym obrzeżonym na żółto paskiem na grzebiecie. Posiada 3 pary nóg tułowiowych oraz 8 par posuwek na odwłoku. Po wykluciu z zielonkawych nerkowatych jaj, larwa tego gatunku żeruje na liściach brzozy, po czym wczesną jesienią schodzi z drzewa, aby w runie otoczyć się brunatnym kokonem i przezimować. Po nastaniu odpowiednich warunków wiosną, rozpoczyna się przepoczwarzenie larwy w dorosłego osobnika, trwające 3-4 tygodni.  

Bryzgun brzozowiec - larwa - źródło

Dlaczego bryzgun to szkodnik?

Z gospodarczego punktu widzenia zarówno larwy bryzguna jak i osobniki dorosłe przyczyniają się do osłabienia kondycji brzozy brodawkowatej (Betula pendula). Samica tego owada potrafi złożyć od 40 do 200 jaj, przy czym każde osobno po wycięciu "kieszeni " na dolnej stronie liścia. Larwy po wykluciu żerują na liściach brzozy przez całe lato - głównie wieczorem i w nocy - aż osiągną dorosłość - przeważnie następuje to w sierpniu i wrześniu. 

Po przepoczwarzeniu, dorosłe bryzguny pojawiają się w czerwcu bądź maju. Nacinają one swoimi żuwaczkami korę brzozy i żywią się sokami tego drzewa.  Na całe szczęście bryzgun ma również swoje pasożyty takie jak przedstawiciele rodziny Tachinidae (muchówki) czy Ichnuemonidae (gąsienniczki), które przeważnie zapobiegają gradacji tego szkodnika.